اين ماده از نظر شيميايي داراي تركيبي بسيار پيچيده است و داراي خواص فيزيكي از جمله چسبندگي و ضد رطوبتي بوده و در دي‌سولفيد كربن و CO2 حل مي-شود.
در برخي از كشورها، واژة آسفالت(Asphalt) معادل با واژه قير (Bitumen) به كار برده مي-شود، اما در ايران، آسفالت بيشتر به معني مخلوطي از قير و ماسه كه در راهسازي كاربرد دارد، مورد استفاده قرار مي¬گيرد.
انواع قير
قير را از نظر منشا توليد، ميتوان به سه دستة قيرهاي طبيعي، قطراني و نفتي تقسيم-بندي كرد:
الف) قيرهاي طبيعي (Native Asphalts or Natural Bitumens)، دستهاي از مواد قيري هستند كه تحت تاثير عوامل جوي و گذشت زمان به طور طبيعي ايجاد شده و بدون نياز به روش‌هاي تقطير بهكار ميروند و از لحاظ تركيب و خواص بسيار متنوع مي‌باشند.
ب) قيرهاي قطراني (Coal Tar Pitches)، موادي سياه رنگ و سخت هستند كه باقيماندة تقطير قطران زغال سنگ مي‌باشند. سطح تازه شكستة آنها براق بوده و به هنگام حرارت دادن، با افت سريع گرانروي، ذوب ميشوند و دماي ذوبشان به روش توليد آنها وابسته است.
ج) قيرهاي نفتي (Petroleum Asphalts)، آن دسته از قيرهايي هستند كه منشاء آنها نفت خام مي¬باشد. اين قيرها، قيرهاي جامد و نيمه جامدي هستند كه به طور مستقيم از تقطير نفت خام و يا با عمليات اضافي ديگري نظير دميدن هوا به دست ميآيند و نسبت به انواع ديگر قير، كاربردهاي بيشتر و مصرف بالاتري را دارا هستند.
نحوة توليد قير نفتي

نفت خامي كه توسط لولههاي قطور و از مراكز بهرهبرداري به پالايشگاه منتقل مي¬گردد، پس از تصفيه و انجام مراحل مختلف عملياتي (در همين مراكز)، تبديل به فرآوردههاي گوناگوني ميشود كه قير نفتي نيز از جملة اين فرآوردهها ميباشد.

تمرکز مواد آلی و هیدروکربورها و یا واحد حجم سنگ بسیار محدود است و حرکت آن مواد نسبت به سنگ مخزن نیز به آهستگی صورت می‌گیرد. مولکولهای هیدروکربور آزاد شده و یا بخشهای کوچک نفتی در حال ورود به سنگ مخزن اصولا کوچکتر از معبر سنگ بود و استفاده از نیروی ارشمیدس ، نیروی موئین ، نیروی هیدرودینامیکی ، تراوایی موثر و در صد اشباع آب سنگ مخزن به بخش بالاتر مخزن انتقال پیدا می‌کند. حرکت صعودی هیدروکربور در مخزن منوط به جابجایی دیگر ملکولهای هیدروکربور بوده با این که بوسیله جریان آب صورت می‌گیرد.

ورود هیدروکربور به مخزن تداوم حرکت صعودی آن را تامین می‌کند. نفت و گاز شناور در آب با استفاده از نیروهای ارشمیدس و هیدرودینامیکی به سمت قله تاقدیس حرکت می‌کند. تمرکز نفت و گاز در قله تاقدیس مقاومت آن دو را در مقابل

قيرهاي طبيعي (Native Asphalts or Natural Bitumens)


قیرهای طبیعی (Asphalts or Natural Bitumens Native) دسته ای از مواد قیری هستند که به طور طبیعی ایجاد شده . تحت تاثیر عوامل جوی و گذشت زمان به شکل قیرهای طبیعی درآمده اند و بدون نیاز به روش های تقطیر قابل استفاده می باشند. این قیرها از لحاظ ترکیب و خواص بسیار متنوع می باشند.
قير طبيعي از نفت خام منشاء مي گيرد که در نتيجه عمل تبخير خود بخود آرام اجزاي سبک تر و متوسط و پليمر يزاسيون و اکسيد شدن آن به دست مي آيد. قير هاي طبيعي را مي توان با جوشاندن در ديگ ها يا حل کردن در حلال هاي آلي استخراج کرد. اين نوع قير به تنهايي در طبيعت يافت نمي شود بلكه همواره به صورت مخلوط با مواد معدني مختلف به نام اسفالت در طبيعت وجود دارد كه درصد ميزان قير موجود در آن متفاوت بوده و در خالص ترين نوع اسفالت طبيعي كه تحت نام

دید کلی

     نفت به صورت خام یا فراورش نشده خیلی مفید نیست و به صورتی که از دل زمین بیرون آمده کاربرد چندانی ندارد. با اینکه نفت شیرین (با لزجت کم و نیز با گوگرد کم) به صورت تصفیه نشده در وسایل محرکه با قوه بخار به کار برده می‌شد، گازها و سایر محلول‌های سبک تر آن معمولاً داخل مخزن سوخت جمع شده و باعث بروز انفجار می‌گردید. غیر از مورد گفته شده برای استفاده از نفت برای تولید محصولات دیگر مانند پلاستیک، فوم‌ها و ... نفت خام به طور حتم باید پالایش گردد. فرآورده‌های سوختی نفتی در گستره وسیعی از کاربردها، سوخت کشتی، سوخت جت، بنزین و بسیاری دیگر موارد استفاده می‌شود.

پالایش به صورت قدیمی (تولید نفت شیرین)

     در دهه های آغازین کشف نفت، از آن فقط به عنوان انرژی جایگزین زغال سنگ استفاده می شد.

ویسکوزیته

     همانطور که نفت خام ممکن است با دخالت عواملی به رنگهای زرد ، سبز ، قهوه‌ای ، قهوه‌ای تیره تا سیاه مشاهده گردد،لذا ویسکوزیته متغیر را برای آنها خواهیم داشت.بنابراین نفت خام درسطح زمین دارای ویسکوزیته بیشتر بوده و بعبارتی ویسکوزتر است.چون در مخزن زیرزمینی یکی از عوامل دخیل،حرارت موجود درمخزن می‌باشد که همراه با این عامل،عمق نیز موثر می‌باشد. همچنین سن نفت را به لحاظ زمان مخزن شدن را به کمک وسیکوزیته می توان حدس زد.

ترکیبات مولکولی نفت خام

     تعداد ترکیبات مولکولی نفت خام وابسته به سن زمین شناسی آن،عمق تشکیل آن،منشأ و موقعیت

 
نفت خام حاصل از چاه دارای مواد نا خواسته از قبیل آب و جامداتی مانند شن ،قیر و گازهای متان و اتان می‌باشد. برای جداسازی اینگونه عوامل ، آنرا وارد مخازنی می‌کنند تا جامدات موجود در آن ته‌نشین شده و گازهای آن خارج شود. سپس وارد جداساز سانتریفوژی شده که نقش آن جدا کردن تتمه آب ، گاز و جامدات معلق در آن می‌باشد. برای حذف نمکهای معدنی ، نفت را با آب ولرم می‌شویند. آنگاه قسمتی از نفت توسط لوله به پالایشگاه فرستاده شده و قسمتی جهت صدور به بنادر تلمبه می‌شود.

 
تقطیر

برای تفکیک برش‌های متشکله نفت خام ، عملیات فیزیکی و شیمیایی چندی بر روی آن بعمل می‌آورند تا فرآورده‌های مورد نیاز جامعه امروزی را تولید نمایند. از مهمترین آنها تقطیر جزء به جزء نفت است که در برج تقطیر صورت می‌گیرد. تقطیر جزء به جزء عبارت است از یک سری تبخیر و تبرید که در سینی‌های یک برج استوانه‌ای صورت می‌گیرد. مایعات خالص در فشار محیط ، در دمایی به جوش می‌آیند که در آن دما ، فشار بخار آن برابر فشار محیط گردد. مایعات مخلوط در حدود دمایی که حاصل جمع فشار‌های جزئی عوامل تشکیل دهنده آنها برابر فشار محیط گردد به جوش می‌آید.

در نقطه جوش ، فازهای بخار و مایع در حال تعادل می‌باشند. چنانچه فشار ، کاهش یابد، تبخیر صورت می‌گیرد و در حالت معکوس ، تبرید اتفاق می‌افتد. از فشار بخار برای محاسبه ترکیب گازهای

نفت سنگین و بیتومن نیمه جامد ، کارتهای برنده منابع جهانی هیدروکربوری به شمار می‌آیند. نفت سنگین نفتی است که در شرایط عادی مخزن روان می‌شود، اما تولید آن به روشهای استحصال نفت پیشرفته ( EOR ) نیازمند است. نفتی را که معمولا در مخزن روان می‌شود، قطران می‌نامند. گر چه قطران در همه سنگها یافت می‌شود، اما بیشترین توجه به تجمعات عمده‌ای آن در ماسه سنگها معطوف شده است، که آنها را ماسه‌های قیری می‌گویند.

در مناطق معدودی که قطران را از ماسه‌های قیری استحصال می‌کنند تا بیش از پیش شبیه نفت شود. قطران و نفت سنگین نسبت به نفت خام از مطلوبیت کمتری برخوردار است، زیرا نمی‌توان به همان
 

در تمام دنیا بیش از 7 نوع قیر تولید می‌شود كه بسته به نوع آب و هوا و شرایط منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی در كشور ما پس از انقلاب تولیدات قیر به دلیل هزینه بالا به دو نوع محدود شد. در حال حاضر قیر 100/85 با نفوذپذیری بالا و 70/60 با نفوذپذیری كمتر تولید می‌شود. طبق این دسته‌بندی در مناطق سردسیر قیر 100/85 و مناطق گرمسیر قیر 70/60 به كار می‌رود. در مناطق جنوبی همچون اهواز و خرمشهر قیر 50/40 و یا 30/20 باید به كار گرفته شود كه در كشور